Lavanèso(-dóu-levant)
Galega orientalis
Fabaceae Leguminosae
Autre noum : Avanèso(-dóu-levant).
Nom en français : Galéga d'Orient.
Descripcioun :La lavanèso-dóu-levant se pòu trouba, raramen cultivado, dins d'ùni champ de noste relarg. Nous vèn dóu Caucase ounte trachis naturalamen. Coume sa cousino, Galega officinalis, sèmblo uno vèsso, mai li fuioun soun en noumbre impar e sènso vediho. Li flour soun d'un blu founs e la planto a quàsi ges de péu.
Usanço :Es uno planto cultivado pèr lou fen, proun richo en prouteino (porto de noudule racinàri emé Rhizobium galegae que fisso lou diazoute de l'èr). Au contro de la lavanèso, la planto èi pas empouisounanto, pamens suporto pas la secaresso.
Port : Grando erbo
Taio : 40 à 200 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Galega
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 10 à 16 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Remarco : Planto cultivado
Mai à avoust
Liò : Champ
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Éuropo-Èst
Ref. sc. : Galega orientalis Lam., 1788
Erbo-de-l'aiet
Alliaria petiolata
Brassicaceae Cruciferae
Noms en français : Alliaire, Alliaire officinale.
Descripcioun :L'erbo-de-l'aiet es uno planto coumuno que trachis dins li relarg fres e umide coume li ripisilvo e pèr camin. Se recounèis à si fueio óupousado en couor, e à sa forto óudour d'aiet. Douno de silico longo de 2 à 7 cm.
Usanço :Li fueio, qu'an un goust d'aiet e amaro, podon èstre boutado dins l'ensalado e peréu adoubado cuecho. Li grano soun estado manjado coume sabourun à la plaço de la moustardo, soun pamens di proun amaro. La planto èi diuretico e vulneràri. Ajudarié à lucha contro lou mau d'os e lou poussiéu de póumoun (asmo).
Port : Grando erbo
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Renadivo mounoucarpico
Gènre : Alliaria
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Ordre : Brassicales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 4 à 7 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Camin fres
- Ribo d'aigo
- Sebisso
- Ripisilvo
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Alliaria petiolata (M.Bieb.) Cavara & Grande, 1913